Πάρης Βορεόπουλος
ΠΟΙΗΣΗ
Μία από τις 9 καλές τέχνες
Ποίηση, είναι λέξη που προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη, ποιώ, δημιουργώ.
Αργότερα στα λατινικά poesis. Στη συνέχεια η λέξη αυτή καθιερώθηκε σε όλες τις λατινογενείς γλώσσες και όχι μόνο, σε όλο τον κόσμο, όπως στη γαλλική, poésie και στην αγγλική poetry.
Η ποίηση είναι το αρχαιότερο λογοτεχνικό είδος. Πριν την ανακάλυψη της γραφής, ο άνθρωπος ήταν αδύνατο να αναπτύξει την τέχνη του πεζού λόγου. Ποιήματα όμως και ύμνους στους θεούς, θρήνους και ξεσπάσματα χαράς έπλασε πολύ νωρίς ο πρωτόγονος άνθρωπος, συνδυασμένα με μουσική και χορό.
Η ποίηση είναι μία από τις δύο βασικές κατηγορίες του λόγου, η άλλη κατηγορία είναι ο πεζός λόγος.
Τα ποιήματα είναι γραμμένα σε στίχους, σε σειρές λέξεων, που έχουν ρυθμό και μέτρο, δηλαδή οι συλλαβές τους κυλούν με έναν ορισμένο τρόπο, ώστε να παρουσιάζουν ένα ευχάριστο αποτέλεσμα. Αντίθετα στο πεζογράφημα τα νοήματα είναι διατυπωμένα σε προτάσεις, που η μια ακολουθεί την άλλη. Οι εσωτερικές διαφορές είναι και αυτές μεγάλες. Ο ποιητής χρησιμοποιεί τη φαντασία για να δημιουργήσει συγκίνηση στον αναγνώστη ή ακροατή. Απευθύνεται στο συναίσθημα και όχι τη νόηση, όπως ο πεζογράφος. Ποίηση είναι κάθε βίωμα βαθύ που εκφράζεται με έμμετρο λόγο ή και με ελεύθερο στίχο. Οι υπερρεαλιστές, μας έδωσαν και μας δίνουν λόγο ποιητικό που ελάχιστα διαφέρει από την πρόζα. Δεν παύουν ωστόσο να είναι ποιητές και μάλιστα σπουδαίοι.
Οι αρχαίοι Έλληνες ανέπτυξαν ιδιαίτερα την ποίηση και συγκεκριμένα το έπος, τη λυρική ποίηση και το δράμα ως ποιητικά είδη, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν άνθισαν και άλλα είδη, όπως η βουκολική ποίηση. Αξιοσημείωτο είναι ότι πέντε από τις εννέα Μούσες ήταν προστάτιδες των διαφόρων ειδών της ποίησης.
Από τους μεγαλύτερους ποιητές του κόσμου είναι οι αρχαίοι Έλληνες τραγικοί Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης, οι κωμικοί Αριστοφάνης και Μένανδρος, και οι λυρικοί Πίνδαρος, Αλκαίος και Σαπφώ.
Αφετηρία της Ιστορίας της Ποίησης θεωρείται ο Όμηρος με τα ομηρικά έπη «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια» (8ος αι. π.Χ.). Η ποίηση θρέφει τη γλώσσα όπως η γλώσσα επικρατεί στην ποίηση. Ακολουθεί το δικό της δρόμο και οι μεγάλοι δημιουργοί δένονται μεταξύ τους από αιώνα σε αιώνα για να φροντίσουν έτσι ώστε να μη σβήσει η φλόγα της.
Οι ποιητές, «Φάροι» του πολιτισμού, λαμπρά πνεύματα, από την εποχή που ξεκίνησε να υπάρχει η ποίηση, εδώ και χιλιάδες χρόνια, έπαιξαν σημαντικό ρόλο με τις ιδέες τους, τα θέματά τους, την έμπνευσή τους, την ποικιλία στα είδη και τα σχήματα, στην παγκόσμια διαδρομή της λογοτεχνίας.
Ανάλογα με το περιεχόμενο και την τεχνοτροπία του ποιητή η ποίηση χωρίζεται σε σχολές. Tο 19ο και 20ο αι. παρουσιάσθηκε μία έκρηξη στη σύγχρονη ποίηση, με το Ρομαντισμό, Παρνασσισμό, Συμβολισμό, Σουρεαλισμό και την Ποίηση σε Πρόζα, όπου εμφανίστηκαν καινούρια κινήματα στην ποίηση και γενικότερα στην τέχνη. Δύο αιώνες πλούσιοι σε ποιητές και ποιητικές δημιουργίες, με πρωτοποριακές ιδέες, με μία δυναμική καταλυτική που συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας με υψηλό επίπεδο κουλτούρας με ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Οι ποιητές γράφοντας, αγωνίσθηκαν για την ελευθερία, την ειρήνη, τη δημοκρατία, τις ανθρώπινες αξίες, την αγάπη, τη φιλία, τη συνεργασία μεταξύ των λαών και τη διάδοση αυτού του πολύτιμου στοιχείου του πολιτισμού για τον άνθρωπο. Όλες τις εποχές, η ποίηση ήταν ένα πνευματικό κίνημα υπέροχο που πρέπει να ακολουθήσουμε κι εμείς σήμερα στον 21ο αιώνα.
Οι ποιητές, συνδέονται πάντα με τη «Μούσα» τους, έδειξαν την απέραντή τους αγάπη για τον άνθρωπο και για τη ζωή. Σε όλες τις περιόδους εξέφρασαν διαφορετικά είδη ποίησης, απέδωσαν επίσης με πολύ όμορφο τρόπο και το θαυμάσιο είδος της ποίησης για την αγάπη, τη λεγόμενη «Ερωτική Ποίηση» που γιορτάζουμε στις 14 Φεβρουαρίου την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ή του Ακύλα και της Πρισκίλλης ή του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας ή των Ερωτευμένων…
Ο ποιητής έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία που τον κάνει ικανό να συναισθάνεται και να εκφράζει τους ανθρώπους. Οφείλει να είναι ασυμβίβαστος και ανυπότακτος. Η θέση του είναι να παραμείνει αλλότριος μέσα στην κοινωνία και να συμβάλλει με το ήθος του στην απόδοση της ποιητικής ουσίας και σπουδαιότητας.
Το έργο κάθε δημιουργού πρέπει να διέπεται από τον «ανθρωπισμό» που χαρακτηρίζει την Ποίηση ή την Τέχνη, ως «στρατευμένη», με τη γενικότερη έννοια που ισχύει για κάθε Ποίηση ή Τέχνη, όταν ενεργεί ως κοινωνική λειτουργία για την υπεράσπιση του Ανθρώπου και που την διέπει η Αλήθεια, η Δικαιοσύνη, η Ηθική με την υψηλή σημασία, αυτή που αποβλέπει προς μια εσωτερική ανάπλαση της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ουσία και η ατμόσφαιρα του ποιήματος είναι η Ομορφιά, η Μαγεία και το Μυστήριο.
Λέγεται: «Ζωγραφική είναι ποίηση με χρώματα και ποίηση είναι ζωγραφική με λέξεις».«Ποίηση είναι η τέχνη που έχει για εκφραστικό της όργανο καθαρά, απλά και ξάστερα τη γλώσσα. Μ’ αυτήν ο ποιητής δεν μπορεί να κάνει άλλη τέχνη μήτε ζωγραφική μήτε γλυπτική μήτε μουσική αλλά μόνο ποίηση».
Γιώργος Σεφέρης
«… με μόνο κεφάλαιο στα χέρια μου μερικές λέξεις ελληνικές. Είναι ταπεινές αλλά ζωντανές, αφού βρίσκονται στα χείλη ενός ολόκληρου λαού. Είναι ηλικίας τριών χιλιάδων χρόνων αλλά δροσερές σαν να μόλις τις ανέσυρες από τη θάλασσα, μεσ’ απ’ τα βότσαλα και τα φύκια μιας ακτής του Αιγαίου μέσα στο βαθύ γαλάζιο και την απόλυτη διαφάνεια του αιθέρος. Είναι η λέξη ουρανός, είναι η λέξη θάλασσα, είναι η λέξη ήλιος και είναι η λέξη ελευθερία».
Οδυσσέας Ελύτης
« Εν λευκώ » Τα μικρά έψιλον.
Νίκος Εγγονόπουλος – «Μούσα και Ποιητής»
ΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Ποίηση είναι έρωτας, πάθος, γοητεία, χαμόγελο
Γραπτός λόγος στη λευκή σελίδα
Λόγος και σιωπή
Έκρηξη της καρδιάς
Ομορφιά της ζωής
Μοναδική ανύψωση του ανθρώπου
Άνθος του λουλουδιού
Ποιητές απέραντες εκτάσεις
Υπαρξιακά κατάστιχα φαντασίας
Συλλεκτικές πνευματικές αναζητήσεις
Λειτουργούν κάτω από τον πανίσχυρο ήλιο
Στη γήινη σκληρότητα και τη σκοτεινιά
Φρούρια και επάλξεις
Στόχος του ποιήματος το φως
Ο ποιητής αιώνιος ταξιδευτής του ονείρου.
Πάρης Βορεόπουλος
Από την ποιητική συλλογή «Οδοιπορικό Ζωής» 2017
